Nakakalungkot ang naging pasya ng Kagawaran ng Repormang Pang-agraryo. Sa naturang pagpapasya, pinapatigil nito ang anumang pagpapagawa ng San Miguel Foods sa lupain na kinuha mula sa mga magsasaka ng Sumilao. Nasabi rin sa naturang pasya na dapat igalang ng mga magsasaka ang pagmamay-ari ng SMF sa naturang lupain.

Sabi nga sa wikang Ingles, “screwed once again.” Bakit ko ito nasabi? Balikan natin ang nangyari. Noong panahon ng pamamahala ni Fidel Ramos, inilagay sa ilalim ng agrarian reform ang 144-ektaryang lupain na pagmamay-ari ni Norberto Quisumbing. Upang hindi makuha ang kanyang lupain, nagsampa siya ng isang apela at nangako na gagawa ng ilang mga gusali bilang kapalit sa pag-alis ng kanyang lupain sa ilalim ng agrarian reform. Ito ay pinagbigyan ni Ruben Torress, ang executive secretary noong panahong iyon. Nag-apela ang mga magsasaka sa Korte Suprema, ngunit ang apela ay ibinasura dahil hindi tumugon ang Kagawaran.

Makalipas ang ilang taon, ibinenta ni Quisumbing ang lupain sa SMF, at isang babuyan ang kasalukuyang ipinapatayo.

Ibinigay sa mga magsasaka ng Sumilao ang lupain ngunit binawi ito ng pamahalaang Ramos. They were screwed. Ngayon, they are screwed again. Habang humahaba ang kasong ito, nananatiling pag-aari ng SMF ang lupa. Ang mga magsasaka ng Sumilao ay nananatiling walang lupain upang masaka. Screwed once again.

Mas nakakalungkot ang mga reaksyon ng ilang mga tao tulad ni Mon Tulfo. Hindi nito makuha ang esensya ng isyu. Bigger picture? Simple lang naman iyan, Ginoong Tulfo: sa tulong ng SMF, mananatiling mga manggagawang walang lupa ang magsasaka ng Sumilao. Ganun lang iyon kasimple. Palibhasa kasi may sarili na siyang bahay at lupa. Kung matutuloy ang babuyan, mananatiling baboy ang mga magsasaka ng Sumilao sa lupang dapat ay sa kanila na.

—

Bilang sagot sa mga pagtatanggol ng mga tauhan ng rehimeng Arroyo laban sa isang survey ng Pulse Asia, kung saan sinasabing marami sa mga Pilipino ang naniniwala na si Gloria Arroyo ang pinakatiwaling pangulo ng bansa, nasabi ko na kasalanan din ito ng rehimeng Arroyo. Tulad na lamang ng nangyari sa Senado kahapon. Sa isang pagdinig ukol sa nangyaring pag-aresto sa mga mamamahayag noong Nobyembre 29, halos lahat ng inimbitahang mga opisyal ng pamahalaan ay hindi dumalo. Ang ganitong gawain ang naging basehan ng mga tao sa kanilang paniniwala.

Mas makakabuti kung tigilan na nila ang kanilang kahangalankababuyan at patunayan nila na hindi sila gumagawa ng mali.